تور ترکمن صحرا، آرامگاه شمس المعالی قابوس ابن وشمگیر

یکی از زیباترین اماکنی که در تور ترکمن صحرا مورد بازدید قرار می گیرد میل گنبد است. این بنای تاریخی ارزشمند که در نوع خود بی نظیر است یکی از هیجان انگیزترین بازدیدهای تور ترکمن صحرا می باشد. در تور ترکمن صحرا علاوه بر میل گنبد از بندر ترکمن، آبشار شیرآباد و کبودوال، قبرستان خالد نبی و جنگل های گلستان بازدید به عمل می آید. تور ترکمن صحرا در نوروز 94 از جمله تورهای زیبا و خاطره انگیز خواهد بود. در ادامه توجه شما را به این مطلب جلب می کنیم:

آرامگاه شمس المعالی قابوس ابن وشمگیر

یکی از بی نظیرترین یادمان های معماری ایران در دوره اسلامی برج قابوس ابن وشمگیر است که در شمال شهر گنبد و در 3 کیلومتری شهر قدیم جرجان(گرگان) مرکز حک.مت آل زیار قرار دارد.این بنای باشکوه در حال حاضر در میان پارک بزرگی قرار گرفته و در گذشته هادی و راهنمای مسافرانی بوده که از این مسیر عبور کرده اند.این بنا به سال 397 هجری جهت آرامگاه شمس المعالی روی تپه ای با بلندی 15 متر ساخته شده است. ارتفاع برج 55 متر است که به اتساب بلندی تپه در مجموع 70 متر از سطح زمین بلندی دارد.

این بنا به صورت یرج بلندی با نقشه ستاره ای شکل و گنبدی مخروطی به ارتفاع 18 متر است که بر بدنه آن 10 ترک دارد.راس ترک 60/1 متر و قاعده آن 4/1 متر از هم فاصله داردو. محیط اصلی گنبد 30 متر و 144 میلی کتر است.در بده شرقی روزنه ای تعبیه شده است که می گویند پیکر بی جان قابوس به جهت وداع در تابوتی بلورین آویزان شده بود و هر بامداد فروغ خورشید از روزنه گنبد بدان می تابیده است. این افسانه همان جوهر فرار و اندیشه بنیادین این معماری است.در ضلع جنوبی یک در ورودی قرار دارد و در درون طاق هلالی و سر در آن دو رشته مقرنس کاری زیبا به چشم می خورد.این مقرنس ها در عین سادگی در شمار نخشتین مقرنس کاری هایی ست که در بناهای ایرانی بعد از اسلام دیده می شود.

بر روی بدنه آجری به بلندی 3 متر از پایین و فاصله حدود 2 متر از زیر قاعده مخروط ، دو ردیف کتیبه آجری به خط کوفی ساده که از نظر متن و کلمات عینا مانند یکدیگر نصب شده است کتیبه مذکور با آجر ساده قرمز و در ضمن سادگی بسیار زیبا،برجسته و خواناست.متن کتیبه چنین است : هدا القصر المعالی-الامیر شمس المعالی-الامیر ابن الامیر قابوس ابن وشمگیر-امر به بنائه فی حیاته- سنه سبع و تسعین و ثلثمائیه قمریه وسنه خمس و سبعین و ثلثمائه شمسه .

ترجمه آن این است : این کاخ شمس المعالی است- امیر شمس المعالی الامیر،فرزند امیر قابوس بن وشمگیر به ساختن آن در زمان حیات خود دستور داد به سال 397 هجری قمری سال 375 شمسی.

از این کتیبه معلوم می شود که بنای کنونی که به نام قابوس ابن وشمگیر آل زیار شهرت دارد، در اصل شامل ساختمان کاخ بلندی بوده که بعدا به آرامگاه پادشاه مشهور آل زیار اختصاص یافته است .برج گنبدی از آجرهای مخصوص که اصطلاحا آجرهای ریشه دار نامیده می شود و از ملات ساروج ساخته شده است. قابوس ابن وشمگیر مشهورترین پادشاه آل زیار است و به گفته یاقوت حمومی جنگجویی بی همتا و ادیبی فاضل بوده است.

شمس المعالی مردی فاضل، هنرپرور، خطاط و نویسنده ای زبر دست و متفکر بوده است و به زبان فارسی و عربی مطلب نگاشته است . ابوریحان بیرونی کتاب معروف خود آثار الباقیه را به سال 390 هـ.ق بنام او تالیف کرده است.در عین حال متون تاریخی او را مردی تندخو، بیرحم و سیاست مداری افراطی معرفی کرده است.

همسفر ما باشید در تور ترکمن صحرا در تور نوروز 94.