موقعیت اکوتوریستی ایران در وهله نخست ناشی از شرایط توپوگرافیکی آن در جوار منطقه پرفشار جنب حاره است، کشورهایی که در این حوزه پرفشار قرار دارند، برخوردار از اقلیم خشک و نیمه خشک و چشم انداز زیستی ناشی از این پدیده اقلیمی میباشند و عوامل تکتونیکی که شامل مجموعه ای از چین خوردگی های دوران اول و دوم و سوم زمین شناسی است، موجب شده که ایران به یکی از بلندترین فلات های جهان تبدیل شود و در نتیجه عامل ارتفاع به شدت در تقابل در عامل عرض جغرافیایی عمل کرده و موجب شده که وضعیت طبیعی ایران تفاوت های بسیاری با موقعیت جغرافیایی آن در کره زمین داشته باشد
* دو رشته کوه مرتفع و وسیعالبرز و زاگرس با دارا بودن بیش از ۳۰ قله مرتفع تر از بلندترین قله های اروپا و آمریکا در دل یک منظقه خشک کویری و بیابانی، مجموعه ای از چشم اندازهای کوهستانی و جنگلی با شرایط اقلیمی معتدل و حتی همراه با یخچال های دائمی ایجاد کرده اند.
* ۱۲۰۰ غار کوچک و بزرگ، بیابان لوت با وسعت ۸۰۰۰ کیلومتر مربع در جنوب شرقی کشور و وجود ۶۰% قنات های دنیا در ایران.
* مناطق چهار گانه تحت مدیریت سازمان حفاظت از محیط زیست بالغ بر ۱۹۱ مورد، ۱۱۶ منطقه شکار ممنوع، ۹۱ ذخیره گاه جنگلی و ۲۲ تالاب بین المللی و تنوع جغرافیایی زمینه زیست گونه های بسیار متفاوت گیاهی و جانوری را در محیطی چهارفصل در ایران فراهم کرده.
* دارا بودن بالاترین دریاچه آب شیرین جهان در قله سبلان، بلندترین قله مخروطی شکل در دماوند، بزرگترین منطقه دارای لغزش های زمین در سیمره ایلام، گرم ترین منطقه در شهداد کرمان و مرتفع ترین هرم ماسه ای گرم دنیا در کویر لوت که در دنیا بی نظیر هستند.
* خط ساحلی ۱۸۸۰ کیلومتری با خلیج فارس و دریای عمان در جنوب کشور، وجود بزرگترین دریاچه جهان در شمال کشور با ۶۳۰ کیلومتر نوار ساحلی و ۴۳۶۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت، دریاچه خزر کم ارتفاع ترین نقطه کشور است که ۲۸ متر از سطح آب های آزاد پایین تر است.
* وجود ۵۰ دریاچه دریاچه در داخل کشور که از میان آنها ۱۸ دریاچه در شمار پهناب های کنوانسیون بین المللی رامسر قرار دارند. دریاچه ارومیه با ۶۰۰۰ کیلومتر مربع وسعت، با عمق متوسط ۶ متر، بزرگترین و شورترین دریاچه دائمی داخلی و با داشتن ۱۰۲ جزیره کوچک و بزرگ به عنوان یکی از ۵۹ ذخایر زیستی کره زمین شناخته شده است. تعداد دریاچه های ایران به دلیل وضعیت خاص آن تقریبا زیاد است که غیر از خزر و ارومیه، دریاچه نمک با ۲۴۰۰ کیلومتر مربع، جازموریان با ۳۳۰۰ کیلومتر مساحت و نیز مهارلو، زریوار، گهر، بختگان، حوض سلطان و هامون از مهمترین آنها هستند.
* نزدیک به ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع پهنه ی جنگلی، جنگل های انبوه شمال کشور ( آخرین بازمانده جنگل های هیرکانی در جهان ) که از جلگه ساحلی دریای خزر تا ارتفاع ۲۳۰۰ متری رشته کوه های البرز را پوشانده اند. جنگل های شمال جزء جنگل های منحصر به فرد بوده و شهرت جهانی دارند.
* بیابان های وسیع، کویر ها و کلوت ها، روستاهای گفت انگیز، تنوع فرهنگی و وجود همچنین صنایع دستی، فضا و غذای سنتی، عشایر و اقوام مختلف و معیشت کوچ نشینی.
* گنبد های نمکی فراوان _ گنبد نمکی عبارت است از ساختمان زمین شناسی گنبدی شکل که هسته آن از نمک تشکیل شده است. بخشی که اطراف هسته مرکزی را احاطه میکند، از سنگ های رسوبی محلی تشکیل و معمولا از رسوبات نمکی جوانتر است. انواع گنبدهای نمکی شامل: گنبد های نمکی کم عمق با سطح فوقانی کمتر از ۱۰۰۰ متر از سطح زمین، گنبدهای نمکی دارای عمق متوسط با سطح فوقانی کمتر از ۱۵۰۰ متر و گنبدهای نمکی عمیق با فاصله ۱۵۰۰ از سطح زمین و گاه تا اعماق ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می باشند. استان فارس بیشترین گندهای نمکی را داراست طوری که از ۳۰۰_۳۶۵ گنبد نمکی موجود در منطقه فارس، بوشهر، خوزستان و... تنها در لارستان در شرق استان، ۲۲۰ مورد گنبد نمکی وجود دارد. در استان هرمزگان نیز بیش از هشتاد گنبد نمکی شناسایی شده است. منشا گنبده های نمکی ایران را بیشتر مربوط به اختلال چگالی و همچنین در ارتباط با فشارهای تکتونیکی می دانند. گنبدهای نمکی در جنوب ایران در طول محورهای شرقی_غربی چین خوردگی های شناخته شده و در خلیج فارس جزایر کوچکی را تشکیل داده اند. گنبدهای نمکی جنوب ایران کثرا چین خوردگی های دوران دوم و سوم را سوراخ نموده بر روی سطح زمین ظاهر شده اند و با رسوبات این دوره همبری داشته اند و سن آنها از ژوراسیک قدیمی تر می باشد. گنبدهای نمکی در زمره زیباترین و عجیب ترین پدیده های زمین شناسی قرار می گیرند که در آنها، غارهای نمکی فراوان یافت می شود. غار زیبای نمکدان در جزیره قشم یکی از این پدیده ها و طولانی ترین غار نمکی است.
* گل فشان ها:گل فشان ها از عوارض مهم مورفولوژیکی هستند که اغلب به شکل مخروطی از جنس گل رس بوده و از ارتفاع ۲ متر تا حد اکثر۴۰۰_۵۰۰ متر از اطراف خود و با اعده ایبه قطر ۲۰ متر تا حداکثر ۳۵۰۰ متر می باشند. احتمال دارد قسمت مرکزی آن از جنس ماسه و بخش خارجی آن از جنس گل باشد. این گل فشان ها تپه ای و دایره ای شکل هستند که دارای یک دهانه اصلی و چند دهانه کوچکتر جانبی است، دهانه اصلی معمولا در وسط گل فشان واقع شده و کاسه ای یا تیغه ای شکل است و دهانه های جانبی، ثابت و دائمی نیستند. گل فشان ها بی شباهت به گنبد های نمکی نیستند و گاهی همراه آنها دیده می شوند و در زمان انفجار گل فشان از دهانه جریانی از گل و گاز به بیرون پرتاب میشود. گل فشان ها بر خلاف گفته بعضی از راهنمایان تورهای طبیعت در ایران که فقط در ایران دیده میشوند ، در کشورهای دیگر مانند جنوب شرق اکراین، سیسیل در ایتالیا، آذربایجان، اطراف دریای سیاه، پاکستان، منطقه ژینگ جیان در چین، اندونزی، هندوستان، آمریکا، ونزوئلا و منطقه آمریکای مرکزی وجود دارد.
